Thực hiện bảo hiểm xã hội bắt buộc đối với lao động người nước ngoài

Vừa qua, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội đã trình lên Chính phủ bản Dự thảo Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Bảo hiểm xã hội bắt buộc đối với người lao động là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam. Nếu Dự thảo này được thông qua thì việc tham gia BHXH cho LĐNNN sẽ được thực hiện như sau:

1. Tất cả người Lao động người nước ngoài đều phải tham gia BHXH bắt buộc?

Theo Khoản 1 Điều 2 Dự thảo thì không phải tất cả lao động người nước ngoài làm việc tại Việt Nam đều phải tham gia bảo hiểm xã hội mà chỉ những trường hợp đủ hai điều kiện sau đây:

Thứ nhất, LĐNNN làm việc theo hợp đồng lao động (xác định thời hạn, không xác định thời hạn, mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định) thời hạn từ đủ 01 tháng trở lên.

Thứ hai, LĐNNN phải có một trong các giấy tờ sau đây do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp: Giấy phép lao động, Chứng chỉ hành nghề, Giấy phép hành nghề.

Riêng loại hình bảo hiểm xã hội tự nguyện thì hiện tại chưa có quy định hướng dẫn.

2. Các chế độ bảo hiểm

Các chế độ bảo hiểm bao gồm: ốm đau, thai sản, chế độ tai nạn lao động – bệnh nghề nghiệp, hưu trí, tử tuất đề cập trong Dự thảo được thực hiện theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội 2014, Luật An toàn, vệ sinh lao động 2015, Nghị định số 115/2015/NĐ-CP.

Tuy nhiên, dự thảo này vẫn chưa giải quyết được một số vấn đề được đưa ra như: chế độ thai sản dành cho nam như thế nào khi vợ chồng không cùng sinh sống tại Việt Nam? Nhân thân LĐNNN không có điều kiện tới Việt Nam sẽ được hưởng chế độ như thế nào trong trường hợp LĐNNN chết do tai nạn lao động, LĐNNN chết trong khi đang hưởng lương hưu?...

Về chế độ lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng thì Khoản 1 Điều 10 Dự thảo có quy định “Người lao động đang hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hàng tháng khi không còn cư trú tại Việt Nam và có nguyện vọng thì được giải quyết hưởng trợ cấp một lần”.

Đồng thời quy định rõ việc thực hiện chế độ trợ cấp một lần này sẽ tương tự như đối với trường hợp người đang hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hàng tháng ra nước ngoài để định cư. Tuy nhiên, trong trường hợp do khách quan mà LĐNNN không biết luật hoặc chủ quan LĐNNN không có nguyện vọng hưởng trợ cấp một lần thì giải quyết ra sao? Dự thảo Nghị định vẫn chưa có quy định hướng dẫn.

3. Mức đóng và phương thức đóng

Về phương thức đóng BHXH của LĐNNN thực hiện tương tự như người lao động là công dân Việt Nam. Tuy nhiên, về mức đóng BHXH của LĐNNN cũng như người sử dụng LĐNNN có sự khác biệt như sau:

Trường hợp người lao động có tiền lương ghi trong hợp đồng lao động bằng ngoại tệ thì tiền đóng bảo hiểm xã hội sẽ được tính bằng đồng Việt Nam trên cơ sở chuyển đổi theo tỷ giá giao dịch bình quân trên thị trường ngoại tệ liên ngân hàng do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam công bố tại thời điểm ngày 02 tháng 01 cho 06 tháng đầu năm và ngày 01 tháng 07 cho 06 tháng cuối năm. Trường hợp trùng vào ngày nghỉ mà Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chưa công bố thì lấy tỷ giá của ngày tiếp theo liền kề do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam công bố.

Trường hợp tiền lương tháng cao hơn 20 lần mức lương cơ sở thì tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội bằng 20 lần mức lương cơ sở.

4. Hồ sơ, thủ tục tham gia BHXH

Trong trường hợp LĐNNN vẫn đang sinh sống, làm việc tại Việt Nam thì hồ sơ, thủ tục thực hiện BHXH được thực hiện tương tự như người lao động là công dân Việt Nam.

Quý thành viên có thể tham khảo công việc pháp lý: Đăng ký tham gia BHXH – BHYT – BHTN trong công ty

Căn cứ pháp lý

Luật Bảo hiểm xã hội 2014.

Luật An toàn, vệ sinh lao động 2015.

Nghị định số 115/2015/NĐ-CP.

Dự thảo Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Bảo hiểm xã hội bắt buộc đối với người lao động là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam.

Thùy Dương