BẢO HIỂM

Những trường hợp nhận tiền thay cho đóng BHXH

13:55 27/07/22

Theo quy định pháp luật, người sử dụng lao động phải tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, người lao động có thể không tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc và nhận một khoản tiền tương đương. Vậy trường hợp nào người lao động được nhận tiền thay cho đóng bảo hiểm xã hội? Mời Quý thành viên cùng tham khảo nội dung dưới đây:

>> File Excel tính số tiền hưởng trợ cấp thất nghiệp hằng tháng từ 01/7/2022

>> File Excel tính số tiền nhận bảo hiểm xã hội một lần

1. Đối tượng nhận tiền thay cho đóng BHXH

Theo khoản 3 Điều 168 Bộ luật Lao động 2019 quy định người lao động (NLĐ) không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc (BHXH bắt buộc), bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp thì người sử dụng lao động (NSDLĐ) có trách nhiệm chi trả thêm cùng lúc với kỳ trả lương một khoản tiền cho người lao động tương đương với mức người sử dụng lao động đóng BHXH bắt buộc, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động theo quy định của pháp luật về BHXH, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp.

Theo quy định nêu trên thì người lao động không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc thì sẽ được doanh nghiệp thanh toán thêm một khoản tiền tương đương với tiền mà doanh nghiệp phải đóng bảo hiểm cho người lao động.

Bên cạnh đó, khoản 4 Điều 4 Quyết định 595/QĐ-BHXH quy định người lao động trong những trường hợp sau đây thì không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc:

(1) Người giúp việc gia đình;

(2) Người lao động đi làm nhưng đang hưởng lương hưu hằng tháng;

(3) Người lao động đi làm nhưng đang hưởng trợ cấp hằng tháng theo chế độ sinh hoạt phí đối với cán bộ cấp xã tại Nghị định 09/1998/NĐ-CP;

(4) Người lao động đang hưởng trợ cấp mất sức lao động hằng tháng;

(5) Người lao động đang hưởng trợ cấp hằng tháng theo quy định tại Quyết định 91/2000/QĐ-TTg và Quyết định 613/QĐ-TTg năm 2010;

(6) Người lao động là Quân nhân, Công an nhân dân, người làm công tác cơ yếu đang hưởng chế độ trợ cấp hằng tháng theo Quyết định 142/2008/QĐ-TTg, Quyết định 38/2010/QĐ-TTg, Quyết định 53/2010/QĐ-TTg, Quyết định 62/2011/QĐ-TTg.

Lưu ý: Nếu không thuộc một trong các trường hợp nêu trên mà người lao động có hành vi thỏa thuận với người sử dụng lao động không tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp, tham gia không đúng đối tượng hoặc tham gia không đúng mức quy định sẽ bị phạt tiền từ 500 nghìn đồng đến 1 triệu đồng.

2. Số tiền được nhận thay cho việc đóng BHXH

Theo quy định tại khoản 3 Điều 168 Bộ luật Lao động 2019 thì khoản tiền trả cho người lao động thay cho việc đóng BHXH sẽ tương đương với mức người sử dụng lao động đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp.

Theo hướng dẫn tại Quyết định 595/QĐ-BHXH năm 2017, hằng tháng, người sử dụng lao động sẽ phải trích đóng bảo hiểm với các tỷ lệ nhất định của tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc:

Bảo hiểm xã hội		Tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp		Bảo hiểm thất nghiệp	Bảo hiểm y tế
Hưu trí - tử tuất	Ốm đau - thai sản
		0,5% trong trường hợp thông thường.	0,3% trong trường hợp doanh nghiệp đủ hoạt động trong các ngành nghề có nguy cơ cao về TNLĐ, BNN và đáp ứng các điều kiện theo quy định.
14%	3%			1%	3%
Tổng = 21,5% hoặc 21,3%

Với bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, doanh nghiệp có đủ điều kiện đóng quỹ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp với mức thấp hơn và được Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội chấp thuận thì được đóng mức 0,3% (điểm b khoản 1 Điều 4 Nghị định 58/2020/NĐ-CP). Còn lại đều phải đóng 0,5%.

Tuy nhiên, theo quy định tại khoản 1 Điều 43 Quyết định 595/QĐ-BHXH thì người lao động đóng bảo hiểm TNLĐ – BNN theo từng hợp đồng lao động. Do đó, người lao động sẽ không được nhận lại số tiền tương ứng với số tiền đóng bảo hiểm TNLĐ – BNN này..

Như vậy, nếu không thuộc đối tượng đóng bảo hiểm bắt buộc để doanh nghiệp đóng bảo hiểm, người lao động sẽ được nhận tiền số tiền như sau:

Số tiền thay cho đóng BHXH

21%

Tiền lương làm căn cứ đóng BHXH

Trong đó, theo khoản 26 Điều 1 Thông tư 06/2021/TT-BLĐTBXH, tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của người lao động bao gồm:

- Mức lương theo công việc hoặc chức danh.

- Các khoản phụ cấp lương bù đắp về điều kiện lao động, độ phức tạp công việc, điều kiện sinh hoạt, mức độ thu hút lao động mà mức lương trong hợp đồng chưa được tính đến hoặc có tính nhưng chưa đầy đủ.

- Các khoản bổ sung xác định được mức tiền cụ thể và được chi trả thường xuyên trong mỗi kỳ trả lương.

Trên đây là quy định về Những trường hợp người lao động được nhận tiền thay cho đóng BHXH. Nếu còn thắc mắc khác, độc giả vui lòng để lại câu hỏi tại đây.

Căn cứ pháp lý:

- Bộ luật Lao động 2019;

- Quyết định 595/QĐ-BHXH;

- Nghị định 58/2020/NĐ-CP.

Quang Hưng